کرومیت یکی از کانی های مهم موجود در سنگ های مجموعه اولترامافیک-مافیک ده شیخ واقع در جنوب شهرستان بافت (استان کرمان) است که به شکل ها و میزان مختلف وجود دارد. این کانی در هارزبورژیت های مجموعه ده شیخ از نظر ویژگی های بافتی به دو نسل مختلف تقسیم می شود که از دیدگاه شیمیایی نیز با یکدیگر متفاوتند. نسل اول از انواع دیرگداز بوده و مقدار Cr# در آن بین 46.2 تا 60.06 متغیر است و درصد Al₂O₃ در آن پائین (21 الی 44.4) است. نسل دوم که به صورت میان دانه ای تشکیل شده اند، نسبت به نسل نخست از Cr# تهی تر و از Al₂O₃ غنی ترند. کرومیت در لرزولیت های مجموعه ده شیخ از نظر شیمیایی به نسل دوم کرومیت های موجود در هارزبورژیت ها شبیه است. در دونیت های نامنظم موجود در مجموعه ده شیخ، کرومیت به شکل های مختلف مشاهده می شود. دسته اول به نظر ترکیبی مشابه انواع موجود در کرومیتیت های ده شیخ اند، در حالیکه دسته دوم دارای ترکیب شیمیایی مشابه کرومیت های دیرگداز هارزبورژیت ها هستند. کرومیت های موجود در کرومیتیت های ده شیخ دارای بیشترین مقدار کروم بوده و میزان Cr# در آن ها از 69 تا 79 متغیر است. این کرومیت ها در نمودار ژنتیکی، در گستره کرومیت های متبلور شده از گدازه های بونینیتی قرار می گیرند. کرومیت های موجود در کرومیتیت ها و بیشتر پریدوتیت های مجموعه ده شیخ در نمودار زمین ساختی TiO₂ نسبت به Al₂O₃ wt% در گستره پریدوتیت های منطقه بالای فرورانش قرار می گیرند. زمین-دماسنجی الیوین-اسپینل که برای پریدوتیت های ده شیخ محاسبه شد، نشان دهنده دماهای تعادل نیمه جامد(930 ^oCالی 1080 ^oC)برای این سنگ هاست. محاسبات گریزندگی اکسیژن مقادیر 1.53+ برای لرزولیت ها تا 3.94+ را برای دونیت ها بدست می دهد که می تواند در مناطق بالای فرورانش دیده شود. در مجموع، موقعیت زمین ساختی بالای فرورانش، با وجود یک شاره اکسیدی که از پوسته اقیانوسی فرورونده مشتق شده است، می تواند محیط مناسبی برای تشکیل پریدوتیت ها و کرومیتیت های مجموعه ده شیخ باشد.

 نسخه قابل چاپ